Glossarium

Gerechtsdeurwaarder

Gerechtsdeurwaarders zijn ministeriële ambtenaren die onder meer bevoegd zijn voor de betekening van exploten en de uitvoering van beslissingen van gerechtelijke instanties, bijv. inbeslagname van goederen.

Een ministeriële ambtenaar is een persoon benoemd door de Koning (in de praktijk gebeurt dit door de Federale Overheidsdienst Justitie) die wordt belast met specifieke taken van openbare dienstverlening. Notarissen en gerechtsdeurwaarders zijn ministeriële ambtenaren in België.

Dit systeem waarbij een zelfstandige persoon wordt belast door de overheid met uitvoerende dwingende bevoegdheden wordt niet overal in de Europese Unie toegepast, maar enkel in Estland, Frankrijk, Griekenland, Nederland (uitgezonderd voor belastingen), Polen, Roemenië, Slovakije, Tsjechië en het Verenigd Koninkrijk (gedeeltelijk). In deze landen worden gerechtsdeurwaarders strikt gecontroleerd. In België is de controle op gerechtsdeurwaarders eerder beperkt, hetgeen ruimte laat voor misbruik.

Cfr wetsvoorstel DOC 54 0702/001 – 2. Vastgestelde misbruiken: ”We kunnen er niet omheen dat een kleine minderheid van gerechtsdeurwaarders — gering in aantal maar wel goed voor een fors aandeel van de minnelijke invorderingen door deurwaarders — de wet op geheel eigen wijze interpreteren. Sommigen deinzen er niet voor terug de voorschriften van de wet zomaar te overtreden, of doen zelfs alsof die niet bestaan, terwijl anderen iets subtieler te werk gaan en de geest van de wet verdraaien door onrechtmatige contractuele bepalingen. Bij wijze van vergoeding worden lustig inningskosten en voorschotten opgestreken, en dan hebben we het nog niet over strikt verboden praktijken die geheel in strijd zijn met de beroepsethiek, zoals het no cure no pay-principe, dat neerkomt op een soort vergoeding op commissiebasis, wat de facto leidt tot een belangenconflict en een opeenstapeling van volstrekt nutteloze handelingen, om de eigen beurs te spekken.”

Burgers zijn vrij in de keuze van hun notaris. Echter, gerechtsdeurwaarders worden aangesteld door de schuldeiser (wat betreft schuldaangelegenheden) met het oog op het maximaliseren van de inkomsten van hun klant. Deze situatie kan ertoe leiden dat bepaalde gerechtsdeurwaarders hun verplichting van neutraliteit en onafhankelijkheid niet steeds in acht nemen.

In andere landen zijn gerechtsdeurwaarders ambtenaren: Finland, Ierland, Italië, Oostenrijk, Spanje, Zweden. Buiten de Europese Unie: Argentinië, Brazilië, Chili, China, Egypte, India, Korea, Noorwegen, Oekraïne, Zwitserland, Verenigde Arabische Emiraten, enz.

Indien u twijfels heeft over de werking van een gerechtsdeurwaarder, kunt u een klacht sturen naar de Consumentenombudsdienst België. Indien u geen consument bent, kunt u de klacht overmaken aan de Federale Overheidsdienst Justitie met een kopie aan de Federale Overheidsdienst Economie.

Updated 11/04/2016

De definities die onder dit punt worden weergegeven reflecteren de Belgische situatie; tenzij anders vermeld. De teksten zijn bedoeld om concepten in dagelijkse taal samen te vatten en dienen niet als alomvattend of definitief te worden begrepen. Suggesties of aanpassingen mogen altijd naar glossary@tcm.be verstuurd worden.